پیشرفت سریع در تکنولوژی، رقابت جهانی و افزایش انتظارات مشتری جهت برخورداری از محصولی ایمن، قابل اطمینان و با کیفیت بالا باعث شده است تا سازمان ها و شرکت ها توجه خاصی به سمت بهبود کیفیت، بهره وری و پایایی محصولات تولید شده خود داشته باشند. بسیاری از شرکت‏ها جهت رفع این مسئله، نیازمند افراد متخصص و یا آموزش مهندسین خود در حوزه مهندسی کیفیت و پایایی می باشند.

پایایی

پایایی یکی از مهمترین مشخصه های کیفی قطعات، محصولات و سیستم های بزرگ وپیچیده است. همچنین یکی از خصوصیات کیفی که مشتریان از تولید کنندگان محصولات انتظار دارند، پایایی می باشد. تعاریف متفاوتی برای کیفیت وجود دارد، اما توافق کلی وجود دارد که محصول نا مطمئن، محصولی با کیفیت بالا محسوب نمی شود. به طور کلی با اینکه کیفیت و پایایی شدیدا به هم مرتبط هستند ولی به هیچ وجه یکسان نیستند. زیرا کیفیت تطابق با مشخصات است ولی پایایی تطابق با مشخصات در طول زمان می باشد. به عبارت دیگر پایایی، کیفیت در طول زمان است.

از نظر فنی، پایایی یعنی " احتمال اینکه سیستم ها، وسایل نقلیه، ماشین ها، قطعات و غیره، عملکرد مورد نظر را تحت شرایط عملیاتی تعریف شده و برای یک دوره زمانی خاص با موفقیت اجرا نمایند ".

کیفیت

همیشه باید یک نکته اصلی را در مورد یک محصول در نظر داشت و آن این است که محصول باید خواسته های افراد استفاده کننده را برآورده نماید. با توجه به این نکته می توان کیفیت را شایستگی جهت استفاده تعریف کرد. از طرف دیگر برای اغلب سازمان ها، این یک امر مشکل و پر هزینه است که بتوانند محصولاتی به مشخصه های کیفی عاری از عیب تولید نمایند. دلیل اصلی این مشکل وجود تغییرپذیری در این گونه مشخصه‏ها است. بنابراین می توان بهبود کیفیت را کاهش در تغییرپذیری فرایند و محصول تعریف نمود.

آزمایشگاه مهندسی کیفیت و پایایی

دانشگاه علم و صنعت ایران- دانشکده مهندسی صنایع